Poprzednie rozważania nad transferem dają pewne wskazówki co do okoliczności, w których transfer może wystąpić – kiedy będzie pozytywny, a kiedy negatywny – lecz nie mówią nam wiele o tym, jak silnego oddziaływania transferu można oczekiwać w zwykłych okolicznościach. W normalnych warunkach zmiany w bodźcach i reakcjach, od których zależą podobieństwa i różnice, nie są zwykle wyraźnie określone. Znaczenie wyników eksperymentów nad transferem w pewnych praktycznych sytuacjach można podsumować w sposób następujący:
– 1. Transfer na ogół jeąt słabszy, niż to powszechnie sądzili dawni psychologowie i często słabszy, niż tego oczekuje sam uczący się. Na przykład korzyść, którą uprzednie studiowanie algebry daje podczas uczenia, się geometrii, jest tak nieznaczna, że to, czy uczeń przed rozpoczęciem nauki geometrii przeszedł kurs algebry, czy nie, ma bardzo małe znaczenie. Ogólnie biorąc, bezpośrednie przystąpienie do czynności, której się mamy nauczyć, jest bardziej ekonomiczne niż pośrednie zbliżanie się do niej poprzez oczekiwany transfer. Znaczy to, że jeśli celem jest nauczenie się francuskiego, bardziej ekonomicznie jest rozpocząć od razu naukę francuskiego, niż zacząć się uczyć łaciny w tym celu, by stanowiła ona pomoc w nauce francuskiego. {Nie jest to oczywiście sprzeczne z faktem, że znajomość łaciny pomaga w nauce francuskiego).
– 2. Z drugiej strony, możliwości transferu są nieco większe, niż to sugerowali dawniejsi krytycy kształcenia formalnego. Wielkość transferu zależy po części od metody nauczania i, co za tym idzie, od metody uczenia się. Dobre nawyki uczenia się i dobre postawy w pracy szkolnej łatwo podlegają transferowi, ponieważ są one względnie niezależne od treści przedmiotu. Transfer nie zachodzi jednak automatycznie, nawet przy sprzyjających okolicznościach. Nauczyciel i uczeń muszą umiejętnie wykorzystać tego rodzaju możliwości, o czym świadczy następujący eksperyment.
Leave a reply