Testy zdolności klasyfikuje się czasem według tego, jak szerokie zastosowanie mają mierzone przez nie zdolności. Tak więc, istnieją testy uzdolnień do wykonywania czynności mających szeroki zakres zastosowania. Spośród testów zdolności ogólnych najlepiej znane są testy ogólnej inteligencji, które omówimy obszerniej w dalszej części tego rozdziału. Jest wiele testów zdolności mechanicznych, ponieważ znaczną część prac na świecie wykonuje się albo ręcznie, albo za pomocą urządzeń mechanicznych (ryc. 14-1).
Wiele testów ma za zadanie wykrywanie zdolności specjalnych. Na przykład, istnieją testy zdolności muzycznych – testy oparte na rozróżnianiu wysokości dźwięku, rytmu oraz badające wrażliwość muzyczną. Testy tego rodzaju mogłyby pozwolić na przewidywanie, jakie wyniki osiągnie badany, gdy będzie się uczył muzyki. Zdolności urzędnicze stanowią inny rodzaj zdolności specjalnych. Okazało się np., że test polegający na sprawdzaniu prostych rachunków, pozwala na prognozę przyszłych osiągnięć danej osoby w pracy biurowej. Skonstruowano bardzo wiele testów zdolności, mających na celu przewidywanie powodzenia w poszczególnych zawodach czy zajęciach. II wojna światowa doprowadziła do opracowania wielu testów, przeznaczonych do selekcji lotników, obsługi wyrzutni torpedowych, techników radiowych, marynarzy pełniących służbę w łodziach podwodnych oraz innych specjalistów niezliczonych zawodów, wchodzących w skład sil zbrojnych
Mierzenie zdolności wymaga zazwyczaj stosowania łącznie szeregu różnych testów. Poprzednio posłużyliśmy się przykładem znajomości ortografii jako testu umożliwiającego przewidywanie przyszłych umiejętności pisania na 'maszynie, lecz znajomość ortografii nie jest jedynym składnikiem umiejętności pisania na maszynie: dobry test zdolności do pisania na maszynie musi również zawierać testy zręczności palców oraz inne rodzaje zadań. Kombinacja testów służąca do przewidywania nosi nazwę zestawu testów. Dobrze zaplanowany zestaw składa się tylko z takich testów, które pozwalają na ostateczną prognozę, a wyniki osiągnięte w poszczególnych testach powinny być ważone w taki sposób, aby prognoza ta była jak najtrafniejsza. Wyniki w testach bardziej prognostycznych mają większy wpływ na ostateczne przewidywanie niż wyniki w testach mniej prognostycznych. Jeśli np. test zręczności palców lepiej niż test ortografii pozwala przewi-
Leave a reply