Osobnik O nie jest zamknięty barierami, jak byłoby to w przypadku kary: bariery otaczają nagrodę Np, aby uniemożliwić dostęp taką drogą, jak np. D, która nie prowadzi poprzez nieprzyjemne zadanie Zv. Strzałki pokazują, że O jest w konflikcie, ponieważ Z„ odpycha go, a Np przyciąga. (Źródło: Lewin, 1946, zmodyfikowane).
Chociaż wszystko, co wiemy o roli wzmocnienia w uczeniu się, mówi nam, że nagrody są skuteczne, to nagrody sztuczne – takie jak np. odznaki przyznawane najlepszym uczniom – mogą mieć pewne wątpliwe skutki uboczne, spośród których warto wspomnieć o dwóch:
– 1. Nagroda wymyślona przez dorosłego (któregoś z rodziców lub nauczyciela) i sztucznie związana z daną czynnością, jest rodzajem łapówki. Prowadzi to raczej do uległości i powolności wobec autorytetu niż do oryginalności i samodzielnej aktywności. Wytwarza to w dziecku postawę: „Co mi z tego przyjdzie?”, tj. warto poświęcić czas jakiejś czynności tylko ze względu na wynagrodzenie w formie pochwał, szacunku lub finansowego zysku. Niektóre spośród problemów związanych z oszustwami na egzaminach powstają wtedy, gdy pragnienie sztucznej nagrody staje się silniejsze niż poszanowanie dla procedury prowadzącej do zdobycia tej nagrody.
– 2. Nagrody często zdobywa się poprzez współzawodnictwo, tak że chociaż dla jednego lub dla kilku uczniów nagroda może być zachętą, wielu jest skazanych na frustrację. Jeśli jest tylko jedna nagroda i wielu walczących o nią, trzeba zastanowić się nad problemem przegrywających. Czy korzyść zwycięzcy warta jest ceny zawodu przegranych?
Leave a reply