Teoria typów fizycznych jako wyznaczników osobowości jest bardzo starym rodzajem klasyfikacji. Budowa ciała, zdrowie i energia bez wątpienia decydują o pewnych przejawach osobowości. Ta pozornie ścisła zależność między ciałom a osobowością dała początek dawnej tendencji, aby określać cechy człowieka na podstawie kształtów jego ciała czy twarzy. Klasyfikacja, dzieląca ludzi na typy według ich konstytucji fizycznej, ma niewielkie znaczenie dla psychologii osobowości, jeśli nie przyjmuje się jednocześnie jakiegoś podziału na typy cech psychicznych. Teorie oparte na typach fizycznych (lub innych wskaźnikach konstytucjonalnych) zwykle kładą nacisk na różnice w ogólnej reaktywności afektywnej czy emocjonalhej. Matki kilkorga dzieci podają często, że ich dzieci od urodzenia wydawały się bardzo różne: jedno było zawsze żywe, energiczne, aktywne, inne było zawsze bardziej łagodne, ciche i spokojne: jedno było skore do śmiechu, inne od początku bardziej poważne. Te ogólne różnice w reaktywności określa się często jako różnice temperamentu. Istnieje tendencja, by różnice te wiązać z typem fizycznym.
Jedną z teorii tego rodzaju była teoria Kretschmera (1925), która wywarła duży wpływ w początkach bieżącego stulecia. Punktem wyjścia Kretschmera była pozornie prawdopodobna teoria, że dwie główne formy zaburzeń psychicznych: schizofrenia i psychoza maniakalno- -depresyjna są odpowiednikami skrajnych typów osobowości. Normalni ludzie powinni według niego wykazywać w łagodniejszej formie niektóre cechy charakterystyczne dla tych chorób. Twierdził także, że te dwa rodzaje chorób psychicznych są związane z dwoma typami fizycznymi: schizofrenia z typem wysokim i chudym (a stenie z ny m), a psychoza maniakalno-depresyjna – z niskim i grubym (pyknicz- n y m). Normalni ludzie powinni zatem posiadać temperament odpowiedni do ich typu fizycznego – z budową asteniczną wiązałyby się temperament s c h i z o t y m i c z n y, a z budową pykniczną – c y k 1 o- tymiczny (symptomy maniakalno-depresyjne mają charakter cykliczny). Staranne badania pacjentów chorych na schizofrenię i psychozę maniakalno-depresyjną nie potwierdziły tych podstawowych założeń teorii Kretschmera. Pacjenci maniakalno-depresyjni są na ogół starsi niż pacjenci przebywający w tym samym szpitalu z powodu schizofrenii, a wśród wszystkich pacjentów, podobnie jak u ogółu ludności, występuje tendencja do tycia z wiekiem (Burchard, 1936).
Leave a reply