Jeśli osoba przejawia symptomy psychotyczne przy jednoczesnym braku fizycznych oznak uszkodzeń organicznych, to psychozę tego typu nazywamy psychozą funkcjonalną. Zakłada się, że psychozy te są reakcją na długotrwały dysonans psychologiczny. Psychologowie sądzą, że podstawowe problemy psychotyków funkcjonalnych, podobnie jak neurotyków, zostają przekształcone w taki sposób, by oddalić lęk. Psychotycy jednak albo nie wykorzystują mechanizmów ucieczki od lęku, charakterystycznych dla neurotyków, albo zmuszeni są z nich zrezygnować ze względu na długotrwały, ostry charakter problemów, z jakimi mają do czynienia. Zachowanie psychotyczne można zatem uznać za ostatnią próbę poradzenia sobie z lękiem wywołanym przez szok psychiczny.
Niełatwo dotrzeć do indywidualnego znaczenia symptomów. Kiedy już psychoza się rozwinie, pacjent nie stara się współpracować, by ułatwić specjaliście zrozumienie go. W gruncie rzeczy objawy służą często za rodzaj obrony przed możliwością wglądu w jego psychikę. Analizy i badania wykazują jednak, że symptomy psychotyczne, które niżej opiszemy, wyrażają ten sam rodzaj lęku, który kryje się za objawami neurotyz- mu. Jest to lęk i strach przed katastrofą. Zarazem jednak one same stanowią już katastrofę. Są wyrazem zniechęcenia i poddania się problemom.
Depresja psychotyczna objawia się trojako: emocjonalnie, fizycznie i intelektualnie. Pacjent czuje się przygnębiony, przestraszony, bezwartościowy i nie ma nadziei na zmianę. Smutek towarzyszy mu nawet w sytuacjach zabawnych. Trudno mu zainteresować się czymkolwiek. Wykonanie jakiejkolwiek czynności wymaga ogromnego wysiłku. Pracuje i myśli bardzo wolno. Zmusza się do udzielenia najprostszej odpowiedzi. W ostrych przypadkach, zwanych stuporem, pacjent w ogóle przestaje mówić i nie podejmuje żadnych działań. Wymaga pełnej opieki włącznie z karmieniem. Depresja psychotyczna sięga dalej niż depresja neurotyczna występująca w neurastenii. Jest głębsza, trwa dłużej i istnieje większe prawdopodobieństwo, że zakończy się samobójstwem. W dwóch psychozach funkcjonalnych depresja stanowi główny objaw. Jest to melancholia inwolucyjna i zespół maniakalno-depresyjny, zwane zaburzeniami afektywnymi, ponieważ głównym symptomem jest dezorganizacja emocji.
Leave a reply