Gdy jakiś symbol odnosi się do klasy przedmiotów lub zdarzeń o wspólnych własnościach, mówimy, że reprezentuje on jakieś pojęcie Zarówno słowa, jak i znaki oznaczają pojęcia o różnych stopniach ogólności. Pojęcie „ssak” jest ogólniejsze niż pojęcie „pies”, które z kolei jest ogólniejsze niż pojęcie „seter irlandzki”. W miarę tego, jak pojęcia stają się coraz ogólniejsze, nabierają też coraz bardziej abstrakcyjnego charakteru, tj. tracą swój „konkretny charakter”, który mają zwykłe przedmioty, Myśliciel posługuje się pojęciami o najrozmaitszych stopniach konkretności i abstrakcyjności. Ma on do czynienia z konkretnymi rzeczami, gdy wybiera klucz pasujący do danego zamku, ma do czynienia z abstrakcjami, gdy dyskutuje nad filozofią Hegla.
Jakie rodzaje pojęć kształtują się najłatwiej? Szereg eksperymentów prowadzi do wniosku, że cechy „przedmiotowe”, konkretne są łatwiejsze do uchwycenia niż bardziej abstrakcyjne podobieństwa kształtu i liczby. W jednym z takich eksperymentów zastosowano materiał podobny do przedstawionego na ryc. 12-3. Każda seria składała się z dziewięciu zbiorów figur, przy czym każdy zbiór zawierał identyczne figury, wszystkie tego samego koloru i kształtu: poszczególne zbiory różniły się pod względem liczby figur. Niektóre figury przedstawiały znane przedmioty (książki, buty, ołówki), Inne były abstrakcyjnymi formami geometrycznymi. Figury po prawej stronie na ryc. 12-3 przedstawiają przedmioty konkretne, po lewej – formy abstrakcyjne.
Leave a reply