Dana osobowość, jest oczywiście, produktem swego rozwoju, lecz ocenia się ją czy też charakteryzuje według tego, w jaki sposób przejawia się ona aktualnie. Zgodnie z rozróżnieniem rozwojowego i sytuacyjnego punktu widzenia, które to rozróżnienie przeprowadzamy od czasu do czasu, możemy powiedzieć, że aktualną osobowość można z r o z um i e ć na podstawie jej historii rezwoju, lecz określić – na podstawie jej aktualnych działań. Tak więc interesuje nas, w jaki snosób dana osoba obecnie układa swe stosunki z innymi ludźmi, chociaż mogła ona wieloma drogami dojść do tego, jaka jest w tej chwili.
Przejawy osobowości są tak rozmaite, że można je opisywać i charakteryzować na wiele sposobów. Allport (1960) wyliczył dziesięć rodzajów kategorii stosowanych przy opisywaniu osobowości, od ,,schematów ideacyjnych” do nieświadomych motywów: Guilford (1959a) pisze o siedmiu „rodzajach cech”, wskazując, że zależnie od tego, z jakiej strony patrzymy na osobowość, widzimy cechy tego lub innego rodzaju (ryc. 16-1). Na listach cech wiele jest terminów o znaczeniu częściowo się pokrywającym, lecz ten brak jednomyślności świadczy, że wchodzi tu w grę. pewna dowolność. Ogólne właściwości, które występują w różnych opisowych charakterystykach osobowości, można zre- kapitulować w sposób następujący.
Leave a reply