Artyści i poeci wykonywali swoje zadanie w ciągu jednego posiedzenia. Dlatego też stadia inkubacji i iluminacji według Wallasa są tu reprezentowane przez fazę produktywną. (Dane z prac Patrick, 1935, 1937, przedstawione graficznie przez Johnsona, 1955). wek. Czynności te przypominały postępowanie uczonego w trakcie weryfikacji. Dzięki większym umiejętnościom poeci poświęcali mniej czasu na dokonywanie poprawek niż osoby nie będące poetami. W pewnym momencie każdy poeta odczuł zadowolenie z osiągnięcia rozwiązania: poemat wyrażał obrany temat w sposób skończony (Patrick, 1935).
Wyniki, uzyskane przez Patrick w eksperymentach nad artystami i poetami, Johnson (1955) przedstawił sumarycznie w graficznej formie (ryc. 12-9). Ponieważ cały proces przebiegał w ciągu jednego posiedzenia, stadia inkubacji oraz iluminacji (wg terminologii Wallasa) nazywa on fazą produktywną, która obejmuje oba te procesy.
Wydaje się więc, że główne różnice nie leżą w procesach myślenia uczonych i artystów, lecz w zadaniach, które sobie stawiają. Końcowym rezultatem dla uczonego jest jasno sformułowana konkluzja podająca informację, którą inni uczeni mogą sprawdzić. Końcowym rezultatem dla artysty jest wytwór, który można osądzić czy ocenić, lecz którego nie można udowodnić tak, jak dowodzi się twierdzeń naukowych. Wymagania intelektualne nie różnicują uczonych i artystów. Fakty i wartości, z którymi mają oni do czynienia, związane z pracą emocje oraz wymagane umiejętności krytycznej oceny są prawdopodobnie wystarczająco różne, aby przyciągać odmienne typy ludzkie, chociaż pewne wyjątkowe jednostki, takie jak Leonardo da Vinci, odznaczały się wybitnymi osiągnięciami w obu tych dziedzinach.
Cztery stadia myślenia wg Wallasa stanowią analizę naukową sugestywną, lecz nie ostateczną. Eindhoven i Vinacke (1952:, powtarzając eksperymentalne badania nad artystami zgodnie z linią pracy Patrick (1937), stwierdzili, że cztery stadia Wallasa trzeba uzupełnić wieloma etapami pośrednimi i ubocznymi, jeśli mają one dokładnie opisać sposób postępowania artystów oraz różnice pomiędzy artystami doświadczonymi i nowicjuszami. Od czasu do czasu proponowano różne inne schematy dla określenia etapów występujących w rozwiązywaniu problemów Szeroko stosowany schemat pochodzący od Deweya (1910) dzieli proces rozwiązywania problemów na pięć etapów: (1) odczucie trudności, (2) określenie i sformułowanie problemu, (3) wysunięcie możliwych rozwiązań. (4) rozumowa analiza tych możliwości oraz (5) empiryczne sprawdzenie rozwiązania. Johnson (1955) uważa, że dogodniej jest rozpatrywać go w kategoriach trzech głównych stadiów: (1) przygotowanie, (2) wytwarzanie (faza produktywna) oraz (3) ocena.
Leave a reply