Czy postawy można zmieniać

Często okazuje się, że modyfikacja postaw jest bardzo trudna. Nie ma w tym nic dziwnego, jeśli przypomnimy sobie, jak różnorodne funkcje one pełnią. Z własnego jednak doświadczenia wiemy, że ludzie zmieniają swoje postawy, a psychologowie są zainteresowani zarówno tym, dlaczego tak się dzieje, jak i ustaleniem czynników, które wpływają na tę zmianę. Okazało się na przykład, że dla zmiany czyjejś postawy bardzo ważny jest czynnik wiarygodności osoby, która usiłuje do zmiany nakłonić. Znaczny wpływ ma prestiż osoby nakłaniającej, bez względu na to, czy akceptujemy treść jej wypowiedzi, czy nie. Hovland, Janis i Kelley wyróżnili dwa ważne komponenty wiarygodności osoby komunikującej. Są to: fachowość — o której decyduje wykształcenie, pozycja społeczna i wiek, a które określają naszą wiarę w tę osobę i w jej słowa, oraz to, czy jest godna zaufania czy można liczyć na stałość i bezinteresowność jej przekonań. Komiwojażer sprzedający encyklopedię będzie starał się przekonać potencjalnego nabywcę, że postawa pozytywna wobec ogólnej wiedzy ma dla niego i jego rodziny ogromną wartość. Uświadomienie sobie Jak wiele zyskuje on na sprzedaży książek, najprawdopodobniej osłabi perswazyjną siłę jego słów. Natomiast lekarz próbujący zmienić postawę pacjenta, który nałogowo pali, prawdopodobnie — choć i tu nie ma całkowitej pewności — odniesie większy sukces. Uznaje się go bowiem za osobę wiarygodną i osiągającą niewielkie korzyści ze zmiany postawy pacjenta.

Następnym czynnikiem wpływającym na zmianę postaw jest komunikacja. Kampanie reklamowe, mające na celu zmianę postaw np. odnośnie do palenia papierosów, pasów bezpieczeństwa w samochodach, higieny jamy ustnej czy ubezpieczeń, często apelują do emocji odbiorców. Kiedyś wierzono, że konsekwentne apelowanie do świadomości i intelektu ma największy i najtrwalszy wpływ. Jednak się okazało, że nie zawsze tak jest.

W latach pięćdziesiątych Janis i Feshbach przeprowadzili wiele eksperymentów mających na celu zbadanie efektów trzech komunikatów dotyczących higieny zębów, apelujących do uczucia strachu, ale o różnej intensywności. Był to komunikat silnie apelujący do uczucia strachu, umiarkowanie i w minimalnym stopniu. Okazało się, że przekaz, w którym poprzez mocny, emocjonalny apel podkreślano ból i choroby spowodowane zaniedbaniem higieny zębów, miał początkowo najsilniejszy wpływ. Jednakże najsilniejszy i najbardziej trwały okazał się apel minimalny. Znacznie słabiej niż w komunikacie silnym i umiarkowanym akcentowano tu konsekwencje braku higieny jamy ustnej.

Leave a reply

You may use these HTML tags and attributes: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>