Powyższe przykłady sekwencji mechanizmów przystosowania wskazują na bardzo istotny fakt, że mechanizmy adaptacyjne można pogrupować zależnie od stopnia ich dojrzałości oraz w zależności od roli, jaką odgrywają w procesie przystosowawczym. W codziennym języku odnajdujemy wyrażenia, które wskazują na to, że wiele zachowań łączy się z określonym stadium rozwoju. Ludzie zwykli na przykład – bardzo trafnie – mawiać: „on jest infantylny”, „ona jest dziecinna” czy też, że ktoś „dorósł” do czegoś.
Niemowlę, oczywiście, reaguje na bodźce emocjonalnie. Prędko uczy się, że pobudzenie emocjonalne może pełnić funkcję przystosowawczą. Jego konsekwencją jest zaspokojenie popędów. Rok później rodzice nauczą dziecko, że niezależność jest dobra, nagradzając je za samodzielne jedzenie, chodzenie czy mówienie. W kolejnym roku rodzice nauczą dziecko, że musi w znacznej mierze porzucić nowo zdobytą niezależność, wywierając nań presję, by zaczęło kontrolować własne funkcje wydalania i nie chwytało do ręki wszystkiego, na co spojrzy.
A zatem pewne mechanizmy przystosowawcze pochodzą z okresu niemowlęcego, inne z okresu wczesnego dzieciństwa, niektóre są typowe dla okresu rozwoju świadomości, a jeszcze inne wskazują na zrównoważone wykształcenie się wyższych motywów. Omówione poniżej mechanizmy adaptacyjne zostały uszeregowane w kolejności ich naturalnego kształtowania się, poczynając od dziecinnych mechanizmów przystosowawczych.
Leave a reply