Przeszkody w rozwiązywaniu problemów – kontynuacja

Jedenastu badanych, którzy nie otrzymali specjalnej dodatkowej instrukcji, wykonało 7 zadań, stosując wszędzie typowy sposób rozwiązywania. Ponieważ kierowali się oni nawykowym nastawieniem, nie zauważyli, że można było zastosować łatwiejszy sposób rozwiązania zadań 6 i 7.

Czterem badanym po rozwiązaniu piątego zadania polecono napisać słowa „Nie bądź ślepy” (jak to pokazano na tabl. 12-2). Badani ci byli jedynymi, którzy posłużyli się łatwiejszą metodą. Nie byli oni w tym całkowicie konsekwentni, lecz w podanych przez siebie rozwiązaniach zadania 6 i 7 zastosowali łatwiejszą metodę w pięciu przypadkach na osiem (Luchins, 1942).

Jednym z problemów, które stoją przed nauczycielami matematyki fi statystyki), jest konieczność nauczenia studentów tego, aby nie polegali zbytnio na zapamiętanych dowodach i wzorach, lecz aby rozumieli istotę tego, co starają się zrobić. Nadmierne poleganie na nawykowych rozwiązaniach może być wrogiem zrozumienia.

Okazało się, że nawykowe nastawienie, jako czynnik zakłócający rozwiązywanie problemów, składa się z dwóch komponentów: podatności na wytwarzanie nastawienia oraz zdolności przezwyciężania wytworzonego nastawienia. Guetzkow (1951) stwierdził istnienie różnic związanych z płcią, jeśli chodzi o zdolność przewycięzania nastawienia, która jest większa u mężczyzn niż u kobiet, nie znalazł natomiast żadnych różnic między płciami w podatności na nastawienie, mierzonej za pomocą problemu z naczyniami.

Wiele przedmiotów ma wyraźnie określone zastosowanie, lecz można używać ich także w inny sposób. Młotek służy zwykle do wbijania gwoździ, lecz równie dobrze może być użyty jako broń. Nóż jest przeznaczony do cięcia, lecz może także służyć jako śrubokręt lub jako dźwignia do podważenia pokrywki słoika. Znaczenie użytkowe jakiegoś przedmiotu, chociaż często zdaje się być nierozłącznie związane z tym właśnie przedmiotem, jest określone przez zależność pomiędzy tym przedmiotem a innymi przedmiotami, a więc ulega zmianie. Następujący eksperyment wiąże się z zagadnieniem znaczenia użytkowego przedmiotu w rozwiązywaniu problemów.

Ułożono pięć zadań, każde w dwóch wersjach. Jedna wersja zadania wymagała użycia danego narzędzia najpierw w sposób normalny, a następnie w jakiejś nowej roli. Druga wersja wymagała jedynie nowego zastosowania. Sprawdzano hipotezę, że użycie narzędzia w zwykły sposób utrudni spostrzeżenie znaczenia użytkowego tego narzędzia w nowy sposób, potrzebnego do rozwiązywania problemu. Zadania były następujące:

Leave a reply

You may use these HTML tags and attributes: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>