Kłopotliwą kwestią przy interpretowaniu praktycznego znaczenia motywacji w uczeniu się jest rozróżnienie między wykonaniem a uczeniem się. Zmiana w motywacji może wpływać na sposób, w jaki uczenie przejawia się w zachowaniu, nie wpływając na samo uczenie się. Spotkaliśmy się z tym problemem przy omawianiu utajonego uczenia się (s. 409). Zmiana w wykonaniu nie musi być zmianą w uczeniu się. Na przykład, pod wpływam jakiegoś środka farmakologicznego dana osoba może wykonywać jakąś czynność bardzo słabo, co nie jest równoznaczne z tym, że zapomniała wszystko, czego się przedtem nauczyła. Gdy środek ten przestanie działać, będzie wiedziała to, co wiedziała przedtem. Kwestia ta powstaje zwłaszcza wtedy, gdy przeciwstawia się karę nagrodzie. Wyniki eksperymentów zdają się świadczyć, że pozytywne przynęty prowadzą nie tylko do lepszego wykonania, lecz także do lepszego uczenia się. Przynęty negatywne stosowane jako kary wykazują tendencję do redukowania wykonania, lecz nie redukują uczenia się. Tylko staranne eksperymenty mogą ustalić różny wpływ tych przynęt na wykonanie i uczenie się. W większości praktycznych sytuacji nie kłopoczemy się tym rozróżnieniem, ponieważ warunki, które prowadzą do pomyślnego wykonania, sprzyjają zwykle pomyślnemu uczeniu się. Przypadki negatywne są jednak poważniejsze, ponieważ okoliczności, które wpływają hamująco na wykonywanie niepożądanych czynności, mogą prowadzić raczej do kłopotliwego wyparcia niż do upragnionej eliminacji niepożądanego nawyku.
Leave a reply