W rozdziale trzynastym mówiliśmy o problemie oceny postaw i o używanych w tym celu kwestionariuszach. Najczęściej korzysta się z dwóch skal: skali Thurstone’a i skali Likerta. Metoda Thurstone’a polega na przedstawieniu listy stwierdzeń dotyczących określonych postaw, do których respondent ma się ustosunkować, wyrażając zgodę, niezgodę lub brak zdania. Ogólny wynik stanowi średni rezultat uzyskanych na skali odpowiedzi pozytywnych — zgodnych z pytaniem kwestionariusza.
Skala Likerta jest pod niektórymi względami podobna do skali Thurstone’a. Respondentowi przedstawia się pewną liczbę stwierdzeń i prosi, by określił swe stanowisko na wymiarze pomiędzy „zdecydowaną niezgodą” a „zdecydowaną zgodą”. Najczęściej wchodzi w grę pięć odpowiedzi: „zdecydowanie się zgadzam”, ,.raczej się zgadzam”, „nie mam zdania”, „raczej się nie zgadzam” i „zdecydowanie się nie zgadzam”.
Z oceną postaw na skalach wiążą się jednak pewne trudności. Skale te zakładają, że badana osoba przyjmuje jakąś postawę wobec treści stwierdzenia, a to nie zawsze jest prawdą. Niemniej jednak wymaga się, aby zajęła jakieś stanowisko, a zatem uzyskany wynik może być mylący. Co więcej, należy też brać pod uwagę istnienie społecznie preferowanych odpowiedzi. Respondent może odpowiadać niezgodnie ze swymi prawdziwymi postawami, lecz podług tego, co jego zdaniem stanowi odpowiedź społecznie preferowaną, lub wedle oczekiwań — tak, jak je sobie wyobraża — autorów kwestionariusza.
Leave a reply