Czym różni się od neurotyka całkowicie nieprzystosowany, niezdolny do samokontroli, pozbawiony poczucia rzeczywistości psychotyk? Nerwica w oczywisty sposób utrudnia opanowanie rzeczywistości i czerpanie z niej radości. Jednakże neurotyk postrzega i rozumie tę rzeczywistość w sposób prawidłowy. Poza obszarem symptomów jego kontakt z otoczeniem jest normalny. Przy poważnych zaburzeniach przystosowania sytuacja jest odmienna. Osoba psychotyczna pozbawiona jest kontaktu ze swoim otoczeniem. Nie potrafi lub nie chce weryfikować prawdziwości własnych sądów poprzez ich konfrontację ze spostrzeganymi faktami. Na skutek tego zanika różnica między fantazją a rzeczywistością. Aby utrzymać obraz siebie i świata, psychotyk zniekształca rzeczywistość, negując ją czasem całkowicie.
Należy podkreślić, że pewien poziom zniekształcenia rzeczywistości występuje także u normalnych ludzi. Zależnie od nastroju postrzegają oni świat jako mniej lub bardziej przyjemny i zgodnie z tą oceną się zachowują. Kiedy przytłaczają ich trudności, mogą starać się obarczyć innych winą za ten stan rzeczy. Kiedy są samotni lub znużeni, pogrążają się w ucieczkowych marzeniach.
Normalni ludzie szybko jednak otrząsają się z tego rodzaju ułudy. Własne, zniekształcające rzeczywistość wyobrażenia mogą ich nawet bawić i śmieszyć. Neurotyk zdaje sobie sprawę z tego, że coś z nim jest nie w porządku. Inaczej ma się rzecz z psycho- tykami. Owładnięci własnymi zniekształceniami świata nie uświadamiają sobie rzeczywistości zewnętrznej. Istnieją trzy rodzaje oderwania od rzeczywistości, powodujące poważne zaburzenia w zachowaniu. Osobowość psychotyczna może tworzyć:
– wyobrażone percepcje, zwane halucynacjami,
– nieuzasadnione koncepcje, zwane urojeniami,
– nieadekwatne stany emocjonalne, przybierające postać głębokiej melancholii lub nie kontrolowanej euforii.
Leave a reply