Dziecięce metody przystosowawcze

W toku rozwoju dziecko zmienia swoje pierwotne, niespójne reakcje na określone wzorce reakcji. Omawialiśmy je w rozdziale dwunastym jako atak na obiekt emocji, dążenie ku niemu, ucieczkę i rezygnację – odpowiadające emocjom gniewu, miłości, strachu i przygnębienia.

Typową dziecięcą reakcją na sukces jest chwalenie się – mechanizm dość powszechnie występujący również u dorosłych. Niepowodzenie wysiłków obliczonych na zrealizowanie własnych motywów przybiera zwykle u dziecka postać jakiegoś rodzaju negacji. Jest to albo negacja faktu niepowodzenia, albo implikowanej niepowodzeniem własnej nieudolności, albo też – nawet – negacja wystąpienia samego motywu.

Prześledźmy te, bardzo dobrze znane, dziecięce mechanizmy przystosowawcze. Dziecko podąża ku pożądanemu obiektowi i stara się wziąć to, czego pragnie. Jeśli ta postawa zostanie utrwalona, może ono dorosnąć w przeświadczeniu, że wszystko mu się należy. Ludzie, których pierwszym odruchem jest branie tego, na czym im zależy, określani sąjako osobowości psychopatyczne (obszerniej omówimy je w rozdziale o patologii osobowości).

Kiedy pożądany obiekt nie jest przedmiotem, lecz nienama- calną jakością w rodzaju pochwały lub jej symbolu – ludzkiej uwagi – owo nastawienie może doprowadzić do wykształcenia się mechanizmu skupiania na sobie uwagi. Każde zachowanie, które zapewnia dziecku przyciągnięcie uwagi dorosłych, którego pragnie, staje się zachowaniem nawykowym niezależnie od tego, czy będzie nim zadawanie pytań, żalenie się, wtrącanie do rozmowy czy nawet otwarte nieposłuszeństwo. U dorosłego może to zachowanie przetrwać jako ciągłe negowanie cudzych opinii, dziwaczne ubieranie się albo inne zachowania, których jedynym celem jest zaspokojenie potrzeby skupiania na sobie uwagi otoczenia.

Leave a reply

You may use these HTML tags and attributes: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>