Aby ustalić trafność testu, trzeba mieć jakieś kryterium, w stosunku do którego można by oceniać jego prognozy. Test zdolności szkolnych posiada na przykład kryterium w postaci stopni szkolnych. Dla testów osobowości bardzo trudno jest zapewnić odpowiednie kryteria. W jednej z metod, wspomnianej wyżej, przyjmuje się, że wyniki osób ze skrajnie silnymi zaburzeniami wskazują, do czego powinny być zbliżone wyniki testu odbiegające od normy. Tak więc, osobę „normalną” uznaje się za źle przystosowaną, jeśli wyniki, które osiąga, przypominają wyniki pacjentów szpitali psychiatrycznych. Metoda ta nie jest jednak zbyt zadowalająca, ponieważ osobowość to indywidualna struktura cech, a nie suma odpowiedzi na pytania testu. Gdy odwrrócono tę metodę i poszukiwano „zdrowych” (według oceny tych, którzy znali je najlepiej) jednostek, okazało się, że te „zdrowe” jednostki uzyskują bardzo różne wyniki w inwentarzach osobowości (Barron, 1954). Tak więc, metoda dobierania pytań na podstawie korelacji z przyjętym kryterium, która daje dobre wyniki w testach inteligencji, nie jest równie zadowalająca w przypadku testów osobowości.

Wyniki tego testu mogą być przydatne w przewidywaniu osiągnięć w określonych rodzajach pracy. dzieć, czy dana osoba będzie dobrze pisała na maszynie, to wyniki w teście zręczności palców będą liczyć się wyżej niż wyniki w teście ortografii.

Jak wspomnieliśmy, zadania do testu inteligencji często wybiera się, zakładając, że materiał ten jest z pewnością znany wszystkim badanym. Założenie to jest niezwykle trudne do spełnienia, ponieważ dzieci wiejskie i miejskie nie mają jednakowych doświadczeń, poziom używanego słownictwa jest niejednakowy w rodzinach należących do różnych warstw społecznych, a dokładność subtelnego różnicowania może być w pewnych środowiskach nagradzana, w innych zaś ignorowana. Ze względu na trudności włożono wiele wysiłku w skonstruowanie testów, które byłyby mniej zależne od określonej kultury niż powszechnie znane testy typu binetowskiego. Należy do nich test skonstruowany ' przez Cattella (1949), zwany testem „niezależnym od czynników kulturowych”, oraz test Davisa i Eellsa (1953), określony jako test, który nie uprzywilejowuje żadnych środowisk kulturowych, W obu wypadkach starano się stworzyć testy, które nie stawiałyby w niekorzystnej sytuacji dziecka z niższej klasy społecznej. Rozpatrzmy następujące zdanie: