Mechanizm wyparcia prowadzi do nieadekwatnych zmian przystosowawczych, ponieważ tak naprawdę nie spełnia on swego zadania. Gdyby wyparcie mogło całkowicie wymazać pamięć pewnych wspomnień, to ślady bolesnych zdarzeń znikłyby całkowicie z naszych umysłów. Jednakże działa ono na zasadzie zahamowania pamięci, represji określonych wspomnień. We wcześniejszych rozdziałach pokazaliśmy, że wyparcie stanowi proces, poprzez który zostaje związana z bodźcem reakcja zastępcza. W przypadku represji reakcja zastępcza, to reakcja „nieprzypominania sobie”. Freudyści powiedzieliby, że wspomnienie to zostało zepchnięte do nieświadomej części umysłu. Psychologia obiektywna raczej mówi, że akt przypomnienia nie zostaje w pełni przeprowadzony w swej pierwotnej formie. Termin ten jest jednak przydatny jako nazwa dla treści zrepresjonowanych. Jeśli potraktujemy go jako synonim samej „represji”, a nie nazwę jakiegoś odrębnego bytu, wówczas można go uznać za termin w pełni naukowy.
Podobnie jak każda czynność nabyta, tak i wyparcie określonego, bolesnego bodźca może zostać wyuczone w sposób niepełny. W 1914 roku Freud opublikował książkę pt. Psychopatologia życia codziennego, w której wykazał, że pozornie „normalne” potknięcia językowe, w rodzaju przejęzyczeń, ujawniają nieświadome wspomnienia i motywy. Zrepresjonowane treści prowokują reakcje.
Jeśli uwarunkowanie wtórne skojarzy reakcje emocjonalne na bodziec pierwotny z bodźcem zastępczym, wówczas ten ostatni może wywoływać pierwotną emocję za każdym razem, gdy się pojawi. Przypadkowe słowa zasłyszane w piosence, ton głosu, zapachy, kolory – prawie każdy bodziec zastępczy potrafi wywołać emocję przeniesioną z bodźca wypartego. Tłumaczy to fakt pojawiania się u pewnych ludzi napadów bezprzedmiotowego lęku.
W przypadku niepokoju emocja będąca reakcją na jeden bodziec zostaje wywołana przez zdarzenia, które mogą zajść w przyszłości. Strach zostaje przeniesiony z dawniejszych antycypacji na antycypacje aktualne. Ponieważ przyszłość nie ma końca, pacjent ciągle się martwi. Stanu tego nie redukują pozytywne rozwiązania dotychczasowych problemów. Zmartwienie przenosi się tylko na nowe sytuacje, jakie niesie ze sobą życie.
Leave a reply