Niepokój, który trwa, pomimo że zostały przedsięwzięte właściwe środki zapobiegawcze, i atak paniki, który występuje „spontanicz- nie”, są przejawami lęku, którego źródło zostało wyparte. Lęk jest symptomem zrepresjonowanego pobudzenia emocjonalnego.
Pobudzenie emocjonalne, jak wykazaliśmy wcześniej, stanowi reakcję na frustrację. Zatem lęk jest oznaką wypartej frustracji. Osoba cierpiąca na tego typu lęk musiała kiedyś dokonać wyparcia wspomnienia jakiegoś motywu lub przeszkody i wynikającego z nich impulsu walki lub ucieczki. Jeden lub kilka elementów sytuacji, która spowodowała frustrację, wystraszyło tę osobę do tego stopnia, że cała sytuacja została wyparta.
Psychiatra, do którego zgłasza się pacjent z lękami, musi odkryć, który z motywów uległ frustracji. Może w związku z tym wykorzystać określone techniki docierania do wypartych treści.
Jedną z metod dochodzenia do tego, jakie bodźce powodują nieadekwatne lękowe reakcje emocjonalne, są skojarzenia słów. Prosi się pacjenta, by powiedział pierwsze słowo, jakie mu się nasuwa w związku ze słowem odczytanym ze standardowej listy. Każda reakcja badanego zostaje odnotowana, jak również czas tej reakcji. Zapis jest następnie dokładnie przeanalizowany pod kątem następujących oznak zaburzenia emocji:
– Przedłużony czas reakcji.
– Ekstremalnie skrócony czas reakcji.
– Wystąpienie dziwacznych, pozornie bezsensownych reakcji.
– Brak reakcji.
– Powtórzenia uprzednich reakcji.
– Wadliwe odtworzenie pierwszej reakcji przy powtórzeniu tej samej listy słów.
– Pozorne niezrozumienie słów stanowiących bodziec.
– Powtórzenie słowa-bodźca.
Na podstawie takiej analizy zaburzonych reakcji można przygotować nowe listy słów-bodźców, które służą do dalszego testowania pacjenta. Uzyskane rezultaty pozwalają ustalić, jakie znaczenia, kryjące się za słowami-bodźcami, niepokoją badanego. Wyniki testów skojarzeń słownych w rękach doświadczonego klinicysty mogą oddać nieocenione usługi w docieraniu do emocjonalnej historii życia pacjenta – zwłaszcza do tych sytuacji, w których nastąpiło utrwalenie nawyku wypierania określonych emocji.
Leave a reply