Zgodnie ze współczesną psychologią marzenia senne zawierają aspekty trzech mechanizmów kompensacyjnych: symbolizacji, gratyfikacji i fantazji. Freudowska szkoła psychologii zawsze kładła duży nacisk na ukryte znaczenia, przejawiające się symbolicznie w treści snów. Początkowo freudyści byli przekonani, że owe symbole są niezmienne – to znaczy, że określonemu przedmiotowi czy sytuacji przypisanych jest kilka lub jeden stały symbol, który zawsze je w snach reprezentuje. Dla zilustrowania tych wczesnych teorii przytaczamy cytat z pracy Louisa Berga The Humań Personality:
Symbole mają zarówno ogólnoludzkie, jak i indywidualne podstawy: wiele z nich opiera się na mitach, legendach, folklorze i wspólnej dla danej rasy materii archaicznej. Przede wszystkim musimy uznać, że najczęściej mamy do czynienia nie z symbolami indywidualnymi – które są nieliczne – lecz z symbolami rasowymi. Udo, laska czy wąż są powszechnie rozpoznawanymi, uniwersalnymi symbolami fallusa oraz skojarzonych z nim właściwości, takich jak moc, dominacja i prokreacja. Zdarza się nierzadko, że męski organ pojawia się w potocznych rozmowach pod mianem laski, ponieważ podobieństwo fizyczne sprawia, że jest ona wygodnym symbolem dla tych, którzy wstydzą się używać właściwego, naukowego terminu. Król i królowa oznaczają ojca i matkę: pożegnanie jest symbolem śmierci.
Dom jest znanym sennym symbolem ludzkiego ciała – „domu” duszy: tak więc wysoki dom we śnie odnosi się do wysokiej osoby, niski budynek zaś – do niskiej. Stopa jest we śnie symbolem fallicznym. Choć może również oznaczać władzę i szybkość, to jednak – w uniwersalnych mitach – stała się symbolem płodności. Często przedstawiano bogów, którzy stąpając sprawiali, że tam, gdzie ich stopa dotknęła ziemi, wyrastało zboże lub kwiaty. Człowiek cywilizowany, nakładając na stopy sandały lub buty, wzmocnił archaiczne znaczenie tego seksualnego symbolu.
Leave a reply