Zmiany zachodzące w zależności od wieku w wynikach testu inteligencji. Dane dotyczące badanych od 60 roku życia zaczerpnięto z innej próbki. (Źródło: Wechsler, 1955). Różnice w tempie obniżania się z wiekiem wyników werbalnych i innych są zgodne z wcześniejszymi rezultatami, świadczącymi o tym, że nie wszystkie uzdolnienia w wieku dojrzałym zmniejszają się w tym samym tempie (Jones i Conrad 1933). Ogólnie biorąc, najmniejszy spadek wykazują zadania wymagające wiadomości, zaś największy – zadania, w których potrzebna jest pomysłowość i szybkość, a zatem stosowanie jakiegokolwiek wyniku jako wskaźnika inteligencji osoby dorosłej nosi piętno pewnej dowolności

Wykres pokazuje, jaki procent szkolonych iotników z danym wynikiem staninowym (standardowe dziewięć) nie ukończył szkolenia. W pewnym momencie lotnictwo ustaliło, że do dalszego szkolenia kwalifikuje wynik w Staninach równy przynajmniej 5. (Źródło: DuBois, 1947). testów za pomocą tej metody wybiera się progowy punkt na skali. Wówczas tylko ci kandydaci, którzy uzyskali wynik wyższy od progowego, zostaną przyjęci na przeszkolenie do szkoły czy też gdzie indziej, zależnie od celu, któremu służy badanie testowe.

Dla zinterpretowania jakiegoś wyniku często chcemy wiedzieć, czy w stosunku do innych wyników jest on wysoki, czy niski. Jeśli ktoś wykonuje praktyczny test dla kierowców i stwierdza, że potrzebuje ,500 sekundy, aby po sygnale niebezpieczeństwa postawić nogę na hamulcu, to skąd może wiedzieć, czy robi to szybko, czy wolno? Jeśli na egzaminie z fizyki uzyska wynik 60, to zdał, czy nie? Aby odpowiedzieć na pytania tego rodzaju, musimy sporządzić pewien rodzaj skali, z którą można by porównywać wyniki.

Posłużenie się pojęciem informacji (w technicznym sensie) i jej jednostką pomiarową (bit – patrz tabl-. 12-1) wymaga komentarza dotyczącego zarówno charakteru teorii informacji, jak i jej miejsca w psychologii.

Współczynnik korelacji, podobnie' jak inne miary statystyczne, ma błąd standardowy. Oznacza to, ze gdyby pobierać nowe próbki, wówczas obliczone na ich podstawie korelacje nie byłyby dokładnie takie same, jak korelacja otrzymana z pierwszej próbki. Wzór na błąd standardowy współczynnika korelacji r stosowany w celu ustalenia, czy r różni się w sposób istotny od zera, jest następujący: '

Wyniki osiągane w testach można wykorzystywać do celów naukowych tylko wtedy, gdy zasługują na zaufanie. W terminologii psychologicznej znaczy to, że muszą one odpowiadać pewnym wymogom rzetelności i trafności. Rzetelność oznacza, że na wynikach można polegać, że przy powtarzaniu testu nie ulegną one, zmianie, że cokolwiek one mierzą, to mierzą w sposób konsekwentny. Poszczególne zadania testu mogą być tak zagmatwane, mylące i niejasne, że wyrażają różne rzeczy dla różnych badanych lub nawet dla tego samego badanego przy powtórnym badaniu. Dlatego też jasność w tym zakresie jest pierwszym warunkiem rzetelności. Testy mogą być również zbyt krótkie na to, aby były rzetelne, lub też sposób określania wyników może nie być obiektywny. Musimy więc zdawać sobie sprawę przede wszystkim z tego, jak dobrą miarą dysponujemy: jeśli przy powtarzaniu pomiarów lub przy obliczaniu wyników przez różne osoby otrzymane rezultaty będą niezgodne, to test nie jest rzetelny. Prostą analogię może stanowić tu gumowa taśma miernicza: nigdy nie byłoby wiadomo, jak silnie ją naciągano podczas pomiaru, rezultaty więc byłyby nierzetelne bez względu na to, jak dokładna byłaby podziałka na taśmie. Potrzebne nam są testy odznaczające się dużą stałością i zgodnością wewnętrzną, jeśli mamy się nimi z zaufaniem posługiwać.

„Osobowość” jest jednym z najtrudniejszych pojęć w psychologii. Choć wszyscy posługujemy się tym terminem w naszych codziennych rozmowach, mielibyśmy na pewno trudności, gdyby nam przyszło dokładnie określić jego znaczenie. Psycholog, dla którego jest to jedno z podstawowych pojęć, nie może się jednak od tego uchylić. Na początek damy zatem formalną definicję osobowości, uzupełniając ją- (w tym rozdziale) omówieniem cech, którym psychologowie poświęcają specjalną uwagę przy badaniu osobowości, następnie rozpatrzymy (w rozdziale 17) szereg prób stworzenia teorii osobowości.

Przy przenoszeniu zasad uczenia się w laboratorium do urządzenia praktycznego, takiego jak maszyna ucząca, nie można podchodzić w sposób dogmatyczny. Na przykład zasada, że uczymy się przez wykonywanie, jest słuszna, lecz czy to „wykonywanie” może być symboliczne, czy też wymaga zewnętrznych ruchów, jest to kwestia do zbadania. W kil- 4?7 ku eksperymentach okazało się, że pisanie odpowiedzi w maszynie uczącej może być stratą czasu i może opóźnić opanowanie materiału. Istotnie, można wykazać, że w pewnych przypadkach zalety tej metody polegają wyłącznie na właściwym zaprogramowaniu, tak że uczenie się jest równie efektywne wówczas, gdy odpowiedzi włączone są w odpowiednie miejscą w klatce i jedynie podkreślone dla ich zaakcentowania, jak i wtedy, gdy student musi sam wpisywać odpowiedzi (Goldbeck, 1960: Goldbeck, Campbell i Lłewellyn, 1960).

Profile wyników osób normalnych oraz osób z neurotycznymi skłonnościami: profile otrzymano, stosując Wielowymiarowy Inwentarz Osobowości. Każdy z dziewięciu wyników przedstawiono w formie wyniku standaryzowanego ze średnią 50 i odchyleniem standardowym 10. Dziewięć powyższych skal skonstruowano na podstawie wyników uzyskanych przez grupy pacjentów wykazujących określone symptomy. Początkujący student nie musi znać poszczególnych skal, aby zrozumieć, co dany test ma badać. (Źródto: Schmidt, 1945). sortuje tc karty na trzy kupki: stwierdzenia, które uważa za prawdziwe, stwierdzenia, które uważa za fałszywe, oraz te, co do których „nie może dać odpowiedzi” (i. Oto niektóre z tych stwierdzeń.

Ostrzeżenia zawarte w powyższej dyskusji nad stosowaniem kar nie oznaczają, że kary w nauczaniu i uczeniu się nigdy nie są użyteczne. Mogą być one przydatne z następujących względów:

Nie zawsze wystarczy wiedzieć, że korelacja jest w sposób istotny większa od zera. Czasami pragniemy wyzyskać korelację dla celów prognozy. Na przykład, jeśli mamy egzamin wstępny, który – jak wiemy z poprzednich porównań – koreluje z ocenami po pierwszym roku, to możemy przewidywać, jakie będą oceny u studentów rozpoczynających studia, którzy zdawali egzamin wstępny. Gdyby korelacja była całkowita, moglibyśmy przewidywać ich stopnie bez błędu. Ponieważ kore- larje na ogól są mniejsze niż 1,00, popełniamy w przewidywaniach błędy: im niższa korelacja, tym większe są błędy w przewidywaniu opartym na niej.

Gdy jakiś symbol odnosi się do klasy przedmiotów lub zdarzeń o wspólnych własnościach, mówimy, że reprezentuje on jakieś pojęcie Zarówno słowa, jak i znaki oznaczają pojęcia o różnych stopniach ogólności. Pojęcie „ssak” jest ogólniejsze niż pojęcie „pies”, które z kolei jest ogólniejsze niż pojęcie „seter irlandzki”. W miarę tego, jak pojęcia stają się coraz ogólniejsze, nabierają też coraz bardziej abstrakcyjnego charakteru, tj. tracą swój „konkretny charakter”, który mają zwykłe przedmioty, Myśliciel posługuje się pojęciami o najrozmaitszych stopniach konkretności i abstrakcyjności. Ma on do czynienia z konkretnymi rzeczami, gdy wybiera klucz pasujący do danego zamku, ma do czynienia z abstrakcjami, gdy dyskutuje nad filozofią Hegla.