Reakcją niemowlęcia na niepowodzenie w zaspokajaniu potrzeb jest panika. U dzieci w odpowiedzi na porażkę następuje najpierw reakcja gniewu, nim zrozumieją, że ich gniew jest źródłem satysfakcji dla przeciwników. Wówczas pojawia się nawyk negacji, który – jeśli się utrwali – może być niebezpieczny dla zdrowia psychicznego. Początkowo dziecko twierdzi, że mu „nie zależy”. Dorośli, którzy uciekają się do tego mechanizmu reakcji na niepowodzenia, zwykle zachowują neutralność, unikając zakłócających spokój sytuacji. Człowiek rzadko nawiązuje wówczas bliższy kontakt z kimkolwiek, choć potrafi przejawiać silne emocje w stosunku do własnej pracy lub hobby.

Kiedy wyparty strach zostaje przeniesiony na konkretny przedmiot lub sytuację, mamy do czynienia z fobią. U większości ludzi występuje jedna lub więcej łagodnych fobii, najczęściej związanych z myszami, wężami, owadami i robactwem. U niektórych osób fobie pojawiają się w takim nasileniu, że dominują ich życie. Zamknięta lub szeroka przestrzeń, wysokość, zwierzęta, ciemność i mnóstwo innych okoliczności i obiektów może wywoływać paraliżujące przerażenie. Reakcje strachu na tego typu sytuacje są tak intensywne, że nazwano je fobiami, będącymi jedną z odmian nerwicy. Kiedy fobia osiągnie rozmiary nerwicy, zaburzenia osobowości bywają tak poważne, że uniemożliwiają normalne funkcjonowanie, ograniczają swobodę jednostki i wymagają ciągłej obecności innych osób.

– W badaniach nad podobieństwem braci i sióstr wielu użytecznych informacji dostarczają bliźnięta, ponieważ istnieją dwa rodzaje bliźniąt (jednojajowe i dwujajowe) o różnym stopniu genetycznego podobieństwa. Badania opierające się na korelacjach pomiędzy wynikami testów inteligencji zwyczajnego rodzeństwa, bliźniąt dwu- jajowycb oraz bliźniąt jednojajowych (w tym także bliźniąt jedno- jajowych wychowywanych osobno) prowadzą do wniosku, że zarówno dziedziczność, jak i środowisko odgrywają doniosłą rolę jako wyznaczniki indywidualnych różnic inteligencji.

Do procesu wzrastania należy uczenie się sposobów postępowania zgodnych z wymogami danego społeczeństwa. Przyjmujemy wartości uznawane przez społeczeństwo bez wielkiego namysłu i nie uświadamiając sobie, że ludzie wyrośli w innych kulturach mogą nie podzielać tych wartości. Jeśli nasza kultura ceni wysoko czystość, pośpiech i ciężką pracę, to i my także staramy się być czyści, szybcy i pracowici i skłonni jesteśmy uważać za godny podziwu ten naród, który odznacza się tymi cechami.