Czytelnik ma teraz lepsze rozeznanie w mechanizmach przystosowawczych i potrafi ocenić je zarówno na płaszczyźnie psychologicznej, jak i etycznej. Jednakże – nawet przy dobrym zrozumieniu motywów i przystosowań – nie zdoła odpowiedzieć płynnie na pytanie: „Co znaczy dobre przystosowanie?” Na pierwszy rzut oka mogłoby się wydawać, że mechanizmy przystosowawcze człowieka są dobre, jeśli w pełni zaspokajają jego popędy. Jest to na pewno prawda w przypadku popędów cielesnych. Kiedy ktoś jest spragniony, głodny czy jest mu duszno, to nie ma odpowiednich substytutów dla picia, jedzenia i oddychania.

W przeciwieństwie do symulantów lub osób, które świadomie udają chorobę, histerycy nie są świadomi źródeł swego schorzenia. Histeryk często przejawia niespójności, na które symulant nigdy by sobie nie pozwolił. Jeśli poprosimy histeryka, który twierdzi, że brak mu czucia w kończynach, by mówił „tak”, jeśli poczuje ukłucie igłą, i „nie”, jeśli go nie poczuje, często – gdy zasłonimy mu oczy – będzie reagował oprócz „tak” również i serią odpowiedzi „nie”, zupełnie nie dostrzegając absurdu relacjonowania nieobecnych doznań.

Inna metoda negacji prawdziwych pragnień polega na odrzuceniu wszelkiej odpowiedzialności za nie. W przypadku schi zofrenii pacjent będzie oddzielał siebie od własnych motywów, mówiąc: „Nie jestem odpowiedzialny za to, co czuję i myślę. Te straszliwe myśli i pragnienia przychodzą do mnie z zewnątrz”. Działający tu mechanizm wyjaśnimy w następnych rozdziałach. Na razie zwróćmy jedynie uwagę, że – co bardzo interesujące – odpowiada on w znacznym stopniu pewnym wyobrażeniom o artystycznym natchnieniu. Niektórzy artyści mawiają: „Jestem tylko sekretarzem mojej muzy. Zapisuję, co ona mi dyktuje”. Mechanizm ten nazywamy projekcją. Człowiek dostrzega w innych właśnie te motywy, których istnienie w sobie neguje. Ktoś nieuczciwy będzie na przykład przekonany, że wszyscy wokół są oszustami, a – dajmy na to – mąż o potencjalnych skłonnościach do zdrady małżeńskiej będzie posądzał swoją żonę o niewierność.