Dentysta NFZ w Pyrzycach nie próżnuje nigdy, nie ma na to czasu, bo pracuje i zarabia pieniądze, jego praca jest bezcenna, ważna i wyjątkowa. Jakość takiej pracy to ważna rzecz. Dzisiaj niejedna osoba dba o pacjentów oraz ich zęby. Dentystów w Polsce są tysiące. Jakość ich pracy to podstawa. Dobra praca wymaga wsparcia, a niejedna osoba bez takiego wsparcia nie może żyć. Czy warto dbać o zęby? Na pewno tak, pacjenci o tym wiedzą, a lekarze dają wsparcie.

Stawia się czasem pytanie, czy koncepcja struktury osobowości jako układu niepowtarzalnego pozwala na naukowe badanie osobowości. Według skrajnego punktu widzenia należałoby się wyrzec prób opisywania bogatej różnorodności cech jednostki, pozostawiając to zadanie raczej artyście niż uczonemu. Przyjęcie tego stanowiska równałoby się zrezygnowaniu z psychologii osobowości, czemu sprzeciwiłoby się wielu psychologów.

Ćwiczenie w warsztacie dla dzieci opóźnionych. Dziś wiele takich dzieci staje się samodzielnymi członkami społeczeństwa. (Źródło: Capa i Pines, 1957). w testach. Jedynie wykwalifikowany w stosowaniu testów pracownik potrafi wykryć, że wynik testu wprowadza w błąd. Dziecku takiemu może pomóc psychoterapia.

Ludzie często muszą wybierać między sprzecznymi motywami. Czasem jest to konflikt między dwiema przyjemnościami, a czasami wybór między przyjemnością a obowiązkiem. Jeśli człowiek w tej drugiej sytuacji wybierze przyjemność, mówi się, że ma „słabą wolę”. Jeśli wybierze obowiązek – ma to oznaczać, że dysponuje „siłą woli”. Obowiązkiem psychologii jest pokazanie, co naprawdę się dzieje w psychice, gdy w grę wchodzi tzw. siła woli.

Im wyższy jest ten współczynnik, tym lepiej można przewidywać na podstawie danego testu zdolności i tym większe zaufanie można pokładać w-wynikach testu wiadomości i umiejętności. Wysoki współczynnik trafności jest rzeczą bardzo istotną, jeśli wyniki osiągane w teście mają być użyte w celu dopomożenia jednostce w powzięciu takiej decyzji, jak np. wybór zawodu, lecz nawet względnie niskie współczynniki trafności mogą okazać się użyteczne, gdy bada się wielką liczbę ludzi. Na przykład, zestaw testów, którego używa się do selekcji załóg lotniczych (tabl. 14-1), okazał się skuwód jest następujący: testy te dostarczają norm, na których opierają się testy zdolności. Jeśli chcemy-przygotować i wypróbować test zdolności do pisania na maszynie, musimy dysponować jakimiś normami dobrego maszynopisania, w odniesieniu do których będziemy mierzyć te zdolności. W przeciwnym przypadku nie mamy żadnego sposobu sprawdzenia naszych przewidywań. Testy wiadomości i umiejętności dostarczają zatem norm, czyli stwarzają kryterium dla naszej prognozy. Gdyby profesorowie wyższych uczelni stawiali stopnie zależnie od nastroju, a niezależnie od tego, co student umie, to próby przewidywania ocen za pomocą zestawu testów byłyby bezskuteczne. Tylko udoskonalone sprawdziany wiedzy mogą zapewnić największą efektywność przewidywań.

Eksperymenty wykazują, że kary sporadyczne (które odpowiadają sporadycznemu wzmacnianiu) skuteczniej oddziałują na zachowanie niż kary wymierzane regularnie (Estes, 1944), Przyczyny nie są jasne. Być może sporadyczne karanie czyni nawet sytuacje niekarane zagrażającymi, i w ten sposób reguluje zachowanie za pomocą strachu i lęku. Jest zrozumiale, że strach i lęk mogą regulować zachowanie bardziej efektywnie niż bezpośrednia kara.

Odmienną techniką otrzymywania opisu własnej osoby posługuje się Inwentarz Upodobań Osobistych (Personal Preference Schedule) ' Edwardsa. Jako jednostkę pomiaru, zamiast symptomu patologicznego jak w przypadku Wielowymiarowego Inwentarza Osobowości, przyjęto

Sięganie po alkohol i narkotyki w celu obniżenia lęku jest stare jak świat. Omówimy reakcje alkoholowe jako jeden tylko przykład z szerokiego zakresu problematyki nadużycia leków i narkotyków.

Czerwień natomiast uważa się powszechnie za kolor pobudzający. Czasem, jak w przypadku karminowych warg czy pąsowych policzków, ta podniecająca właściwość czerwieni jest bardzo przyjemna. Na znaku drogowym „stop” oraz w odniesieniu do krwi czerwień może oznaczać niebezpieczeństwo, wywoływać strach lub gniew. Zgodnie z pewną teorią obie te reakcje na czerwień zostały uwarunkowane przez nasze pierwotne reakcje na krew: nieprzyjemną na widok krwi „rozlanej” i przyjemną na widok krwi „nie rozlanej” – widocznej choćby w zaróżowieniu skóry.

Czytelnik ma teraz lepsze rozeznanie w mechanizmach przystosowawczych i potrafi ocenić je zarówno na płaszczyźnie psychologicznej, jak i etycznej. Jednakże – nawet przy dobrym zrozumieniu motywów i przystosowań – nie zdoła odpowiedzieć płynnie na pytanie: „Co znaczy dobre przystosowanie?” Na pierwszy rzut oka mogłoby się wydawać, że mechanizmy przystosowawcze człowieka są dobre, jeśli w pełni zaspokajają jego popędy. Jest to na pewno prawda w przypadku popędów cielesnych. Kiedy ktoś jest spragniony, głodny czy jest mu duszno, to nie ma odpowiednich substytutów dla picia, jedzenia i oddychania.

W przeciwieństwie do symulantów lub osób, które świadomie udają chorobę, histerycy nie są świadomi źródeł swego schorzenia. Histeryk często przejawia niespójności, na które symulant nigdy by sobie nie pozwolił. Jeśli poprosimy histeryka, który twierdzi, że brak mu czucia w kończynach, by mówił „tak”, jeśli poczuje ukłucie igłą, i „nie”, jeśli go nie poczuje, często – gdy zasłonimy mu oczy – będzie reagował oprócz „tak” również i serią odpowiedzi „nie”, zupełnie nie dostrzegając absurdu relacjonowania nieobecnych doznań.

Inna metoda negacji prawdziwych pragnień polega na odrzuceniu wszelkiej odpowiedzialności za nie. W przypadku schi zofrenii pacjent będzie oddzielał siebie od własnych motywów, mówiąc: „Nie jestem odpowiedzialny za to, co czuję i myślę. Te straszliwe myśli i pragnienia przychodzą do mnie z zewnątrz”. Działający tu mechanizm wyjaśnimy w następnych rozdziałach. Na razie zwróćmy jedynie uwagę, że – co bardzo interesujące – odpowiada on w znacznym stopniu pewnym wyobrażeniom o artystycznym natchnieniu. Niektórzy artyści mawiają: „Jestem tylko sekretarzem mojej muzy. Zapisuję, co ona mi dyktuje”. Mechanizm ten nazywamy projekcją. Człowiek dostrzega w innych właśnie te motywy, których istnienie w sobie neguje. Ktoś nieuczciwy będzie na przykład przekonany, że wszyscy wokół są oszustami, a – dajmy na to – mąż o potencjalnych skłonnościach do zdrady małżeńskiej będzie posądzał swoją żonę o niewierność.