Nauka o Psychologii - Psycholog Gdynia, Białystok, Katowice

Często okazuje się, że modyfikacja postaw jest bardzo trudna. Nie ma w tym nic dziwnego, jeśli przypomnimy sobie, jak różnorodne funkcje one pełnią. Z własnego jednak doświadczenia wiemy, że ludzie zmieniają swoje postawy, a psychologowie są zainteresowani zarówno tym, dlaczego tak się dzieje, jak i ustaleniem czynników, które wpływają na tę zmianę. Okazało się na przykład, że dla zmiany czyjejś postawy bardzo ważny jest czynnik wiarygodności osoby, która usiłuje do zmiany nakłonić. Znaczny wpływ ma prestiż osoby nakłaniającej, bez względu na to, czy akceptujemy treść jej wypowiedzi, czy nie. Hovland, Janis i Kelley wyróżnili dwa ważne komponenty wiarygodności osoby komunikującej. Są to: fachowość — o której decyduje wykształcenie, pozycja społeczna i wiek, a które określają naszą wiarę w tę osobę i w jej słowa, oraz to, czy jest godna zaufania czy można liczyć na stałość i bezinteresowność jej przekonań. Komiwojażer sprzedający encyklopedię będzie starał się przekonać potencjalnego nabywcę, że postawa pozytywna wobec ogólnej wiedzy ma dla niego i jego rodziny ogromną wartość. Uświadomienie sobie Jak wiele zyskuje on na sprzedaży książek, najprawdopodobniej osłabi perswazyjną siłę jego słów. Natomiast lekarz próbujący zmienić postawę pacjenta, który nałogowo pali, prawdopodobnie — choć i tu nie ma całkowitej pewności — odniesie większy sukces. Uznaje się go bowiem za osobę wiarygodną i osiągającą niewielkie korzyści ze zmiany postawy pacjenta.

Jeśli osoba przejawia symptomy psychotyczne przy jednoczesnym braku fizycznych oznak uszkodzeń organicznych, to psychozę tego typu nazywamy psychozą funkcjonalną. Zakłada się, że psychozy te są reakcją na długotrwały dysonans psychologiczny. Psychologowie sądzą, że podstawowe problemy psychotyków funkcjonalnych, podobnie jak neurotyków, zostają przekształcone w taki sposób, by oddalić lęk. Psychotycy jednak albo nie wykorzystują mechanizmów ucieczki od lęku, charakterystycznych dla neurotyków, albo zmuszeni są z nich zrezygnować ze względu na długotrwały, ostry charakter problemów, z jakimi mają do czynienia. Zachowanie psychotyczne można zatem uznać za ostatnią próbę poradzenia sobie z lękiem wywołanym przez szok psychiczny.

Eksperymenty wykazały, że można przeprowadzać nie tylko subiektywne, ale również obiektywne badania snów. NATHANIEL KLEIT- MAN i WILLIAM DEMENT z uniwersytetu w Chicago przeprowadzili wiele doświadczeń, w których rejestrowali fale mózgowe, poruszenia ciała i ruchy gałek ocznych u śpiących osób. Stwierdzili, że ruchy oczu występują w czasie, kiedy pojawiają się marzenia senne. W 130 na 160 przypadków badane osoby, które obudzono w momencie, gdy wystąpiły ruchy gałek ocznych, potwierdziły, że miały sen. Niektórych z badanych budzono pięć, a innych piętnaście minut po zakończeniu snu, czyli po ustaniu ruchów oczu. Ci, których obudzono po pięciu minutach, potrafili przypomnieć sobie znacznie więcej niż ci, których zbudzono później.

Każdego dnia otoczenie utrudnia nam realizację motywów. Zakłócające bodźce grożą różnego rodzaju nieprzyjemnościami, począwszy od głodu, poprzez dezaprobatę, aż po nudę. Musimy się jakoś przystosowywać do różnorodnych sytuacji, jakie tworzą nasze własne motywy. W taki lub inny sposób musimy rozwiązywać problemy. Musimy się przystosowywać.

Wiemy już, że symptomy nerwicy stanowią efekt nieudanych wysiłków przystosowawczych. Nerwica jest skrajną formą mechanizmu przystosowawczego. Jest jednak formą nieskuteczną, gdyż nie eliminuje przyczyny bolesnych emocji. Osoba, która przystosowuje się poprzez kompensację, wycofanie lub wyparcie, przypomina człowieka, który – aby uśmierzyć ból zęba – łyka kolejne aspiryny, zamiast pójść do dentysty.

Myślenie jest to zachowanie, które operuje ideami, czyli symbolicznymi przedstawieniami rzeczy i zdarzeń. Może ono zatem wyjść poza rozwiązywanie problemów w drodze percepcji lub za pomocą manipulacji, dzięki przedstawieniu zdarzeń i rzeczy nieobecnych, zapamiętanych lub wyobrażonych.

Freud otworzył nową erę w interpretacji marzeń sennych, wykazując, że sny nie są tak bezcelowe i bezsensowne, jak się wydaje, lecz ze zwykle (jeśli nie zawsze) są spełnieniem pragnień śniącego Ponieważ pragnienia te, mówi Freud, pochodzą z nieświadomości śniącego i mogą być dla niego nie do przyjęcia, są zamaskowane Dlatego też Freud odróżniał jawną treść marzenia sennego od jego treści ukrytej. Treść jawna jest tym, co rzeczywiście dzieje się w marzeniu sennym, tym, co mówią i robią występujący w nim bohaterowie. Treść ukryta jest tym, co dany sen implikuje w odniesieniu do pragnień śniącego.

Skoro zgodnie z tą teorią uczucia są jedynie uświadomieniem sobie cielesnego działania, to niemożliwe byłoby doznawanie jakichkolwiek uczuć bez wykonania uświadomionych później czynności cielesnych. Aby zweryfikować nasuwające się tego rodzaju wnioski, C.S. Sherrington z Yale przeprowadził bardzo pomysłowy eksperyment z psem. Przeciął wszystkie drogi nerwowe przenoszące doznania z powrotem do mózgu. Mimo to pies okazywał wściekłość, radość i strach pod wpływem odpowiednich bodźców.

Aby uniknąć szkodliwych skutków emocji, nie musimy rzecz jasna poddawać się natychmiast lobotomii. Emocje nie muszą być eliminowane, skoro w większości wypadków możemy je kontrolować.

Ludźmi nienormalnymi nazywa się potocznie takie osoby, których zachowanie w sposób znaczący i stały odbiega od norm społecznych. Ponieważ różne społeczeństwa mają odmienne wymogi kulturowe, zachowanie uznane za normalne w jednej społeczności, w innej może być zaklasyfikowane jako nienormalne, czyli patologiczne. Nie istnieją jednak zbiorowości, które nie posiadałyby żadnych obyczajowych, etycznych czy prawnych reguł. W każdym społeczeństwie poważne, konsekwentne odstępstwo od pisanych i niepisanych praw uznawane jest za oznakę nienormalności.

Ważną właściwością genów jest dominacja i recesywność. Gdy oba geny w parze są dominujące, wtedy u danego osobnika wystąpi cecha zdeterminowana przez te geny. Jeśli jeden gen jest dominujący, a drugi recesywny, wówczas wystąpi, cecha związana z genem dominującym, choć osobnik ten będzie także nosicielem genu recesywnego, który może wystąpić jako cecha u jego potomka. Cecha recesywna wystąpi tylko wtedy, gdy oba geny są recesywne.

Przede wszystkim musimy przeprowadzić rozróżnienie między p o- pulacją a próbką pobraną z populacji. Biuro Spisu Ludności St. Zjednoczonych stara się dotrzeć do każdego mieszkańca Stanów i opisać całą populację ludności, zbierając materiał opisowy dotyczący wieku, stanu cywilnego itd. Słowo „populacja” jest tu właściwe, ponieważ spis obejmuje wszystkich ludzi mieszkających w Stanach Zjednoczonych.