Każdego dnia otoczenie utrudnia nam realizację motywów. Zakłócające bodźce grożą różnego rodzaju nieprzyjemnościami, począwszy od głodu, poprzez dezaprobatę, aż po nudę. Musimy się jakoś przystosowywać do różnorodnych sytuacji, jakie tworzą nasze własne motywy. W taki lub inny sposób musimy rozwiązywać problemy. Musimy się przystosowywać.

Wiemy już, że symptomy nerwicy stanowią efekt nieudanych wysiłków przystosowawczych. Nerwica jest skrajną formą mechanizmu przystosowawczego. Jest jednak formą nieskuteczną, gdyż nie eliminuje przyczyny bolesnych emocji. Osoba, która przystosowuje się poprzez kompensację, wycofanie lub wyparcie, przypomina człowieka, który – aby uśmierzyć ból zęba – łyka kolejne aspiryny, zamiast pójść do dentysty.

Myślenie jest to zachowanie, które operuje ideami, czyli symbolicznymi przedstawieniami rzeczy i zdarzeń. Może ono zatem wyjść poza rozwiązywanie problemów w drodze percepcji lub za pomocą manipulacji, dzięki przedstawieniu zdarzeń i rzeczy nieobecnych, zapamiętanych lub wyobrażonych.

Freud otworzył nową erę w interpretacji marzeń sennych, wykazując, że sny nie są tak bezcelowe i bezsensowne, jak się wydaje, lecz ze zwykle (jeśli nie zawsze) są spełnieniem pragnień śniącego Ponieważ pragnienia te, mówi Freud, pochodzą z nieświadomości śniącego i mogą być dla niego nie do przyjęcia, są zamaskowane Dlatego też Freud odróżniał jawną treść marzenia sennego od jego treści ukrytej. Treść jawna jest tym, co rzeczywiście dzieje się w marzeniu sennym, tym, co mówią i robią występujący w nim bohaterowie. Treść ukryta jest tym, co dany sen implikuje w odniesieniu do pragnień śniącego.

Skoro zgodnie z tą teorią uczucia są jedynie uświadomieniem sobie cielesnego działania, to niemożliwe byłoby doznawanie jakichkolwiek uczuć bez wykonania uświadomionych później czynności cielesnych. Aby zweryfikować nasuwające się tego rodzaju wnioski, C.S. Sherrington z Yale przeprowadził bardzo pomysłowy eksperyment z psem. Przeciął wszystkie drogi nerwowe przenoszące doznania z powrotem do mózgu. Mimo to pies okazywał wściekłość, radość i strach pod wpływem odpowiednich bodźców.

Aby uniknąć szkodliwych skutków emocji, nie musimy rzecz jasna poddawać się natychmiast lobotomii. Emocje nie muszą być eliminowane, skoro w większości wypadków możemy je kontrolować.

Ludźmi nienormalnymi nazywa się potocznie takie osoby, których zachowanie w sposób znaczący i stały odbiega od norm społecznych. Ponieważ różne społeczeństwa mają odmienne wymogi kulturowe, zachowanie uznane za normalne w jednej społeczności, w innej może być zaklasyfikowane jako nienormalne, czyli patologiczne. Nie istnieją jednak zbiorowości, które nie posiadałyby żadnych obyczajowych, etycznych czy prawnych reguł. W każdym społeczeństwie poważne, konsekwentne odstępstwo od pisanych i niepisanych praw uznawane jest za oznakę nienormalności.

Ważną właściwością genów jest dominacja i recesywność. Gdy oba geny w parze są dominujące, wtedy u danego osobnika wystąpi cecha zdeterminowana przez te geny. Jeśli jeden gen jest dominujący, a drugi recesywny, wówczas wystąpi, cecha związana z genem dominującym, choć osobnik ten będzie także nosicielem genu recesywnego, który może wystąpić jako cecha u jego potomka. Cecha recesywna wystąpi tylko wtedy, gdy oba geny są recesywne.

Przede wszystkim musimy przeprowadzić rozróżnienie między p o- pulacją a próbką pobraną z populacji. Biuro Spisu Ludności St. Zjednoczonych stara się dotrzeć do każdego mieszkańca Stanów i opisać całą populację ludności, zbierając materiał opisowy dotyczący wieku, stanu cywilnego itd. Słowo „populacja” jest tu właściwe, ponieważ spis obejmuje wszystkich ludzi mieszkających w Stanach Zjednoczonych.

W powszechnej opinii utarło się, że owa „zmiana życiowa” dotyczy tylko kobiet. Jednakże i płeć męska przechodzi porównywalny okres klimakterium. Niewielu mężczyzn i niewiele kobiet zdaje sobie z tego sprawę. Wiedza na temat zmian fizycznych i seksualnych, zachodzących u mężczyzn w tym okresie, może oszczędzić małżonkom wielu frustracji.

Schizofrenia prosta. W tej postaci schizofrenii występuje niewiele urojeń i halucynacji. Głównym objawem jest łagodne wycofanie się z życia społecznego i bliskich związków emocjonalnych. Pacjenci nie są zainteresowani innymi ludźmi i zachowują obojętność wobec społecznych standardów. Mogą stać się wagabundami lub przestępcami na mniejszą skalę, wędrować po kraju wykonując najdziwniejsze prace lub kradnąc. Wydają się nad wyraz odporni na ból, niewygody, brud, głód, niebezpieczeństwo, wstyd.

Czym różni się od neurotyka całkowicie nieprzystosowany, niezdolny do samokontroli, pozbawiony poczucia rzeczywistości psychotyk? Nerwica w oczywisty sposób utrudnia opanowanie rzeczywistości i czerpanie z niej radości. Jednakże neurotyk postrzega i rozumie tę rzeczywistość w sposób prawidłowy. Poza obszarem symptomów jego kontakt z otoczeniem jest normalny. Przy poważnych zaburzeniach przystosowania sytuacja jest odmienna. Osoba psychotyczna pozbawiona jest kontaktu ze swoim otoczeniem. Nie potrafi lub nie chce weryfikować prawdziwości własnych sądów poprzez ich konfrontację ze spostrzeganymi faktami. Na skutek tego zanika różnica między fantazją a rzeczywistością. Aby utrzymać obraz siebie i świata, psychotyk zniekształca rzeczywistość, negując ją czasem całkowicie.